Công Thức và Cách Điều Chế Nước Javen (Javel) [CHUẨN NHẤT]

04/04/2023 10:56 +07 - Lượt xem: 29250


Javen là cái tên quen thuộc và dễ bắt gặp trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng công thức nước Javen là gì? Nước Javen có đặc tính gì? Cách điều chế nước javen như thế nào? Cùng Hafuco tìm hiểu tất cả những thông tin chi tiết nhất về sản phẩm này trong bài viết sau đây.


 

Điều chế nước javen

 

Công thức nước Javen là gì?

Nước Javel là một dung dịch kháng khuẩn được sử dụng để làm sạch và khử trùng. Công thức hóa học của nước Javel là NaClO, tức là natri cloua. Công thức hóa học chính xác hơn là NaOCl, tương ứng với phương trình hóa học NaOH + Cl2 -> NaOCl + H2O, trong đó NaOH là hidroxit natri và Cl2 là khí clo.

Tuy nhiên, khi sản xuất nước Javel, nước clo (Cl2) thường được pha loãng trong nước và trộn với natri hidroxit (NaOH) hoặc tro tàn cây (thường được biết đến với tên gọi là “soda tro” hay “soda kali”) để tạo ra NaOCl, dung dịch nước Javel. Công thức tổng quát cho nước Javel là NaOCl + H2O.

Công thức nước javen

Hình ảnh: Công thức nước javel

 

Thành phần nước Javen

Nước Javen không chỉ gồm hai thành phần chính là muối NaCl và NaClO. Nước Javen được sản xuất bằng cách pha trộn natri hypochlorit (NaOCl) với nước và có thể có các chất phụ gia khác tùy thuộc vào mục đích sử dụng của sản phẩm. Thành phần NaClO có tính oxi cao hơn so với NaCl, tuy nhiên NaClO không phải là muối có tính oxi cao nhất nhờ gốc [O].

 

Thành phần nước javen

 

Vậy làm sao để điều chế được chất này? Hafuco mời quý vị theo dõi tiếp nội dung dưới đây:

 

Điều chế nước javen trong công nghiệp và phòng thí nghiệm

1. Trong phòng thí nghiệm

Javen được điều chế thành công lần đầu tiên tại phòng thí nghiệm của nhà hóa học Claude Louis Berthollet ở bến cảng Javel (Pháp) vào năm 1789. Nhà hóa học này đã dùng phương pháp sục khí Clo vào dung dịch Natri cacbonat. Sản phẩm thu được sau khi xảy ra phản ứng là hỗn hợp NaCl và chất lỏng Eau de Javel. Ngày này, có hai cách để tạo ra Javen trong phòng thí nghiệp.

 

Điều chế nước javen trong phòng thí nghiệm

Hình ảnh minh họa: Điều chế nước javen trong phòng thí nghiệm

 

1.1. Điều chế từ CL2 và NaOH

Quá trình điều chế nước Javel từ Cl2 và NaOH trong phòng thí nghiệm thường được thực hiện trong các bước sau:

  1. Chuẩn bị dung dịch NaOH: Dung dịch NaOH được chuẩn bị với nồng độ và thể tích phù hợp. Thường thì dung dịch NaOH có nồng độ 1 M hoặc 2 M.
  2. Tạo khí clo: Khí clo được tạo ra bằng cách cho một ít axit mạnh (ví dụ như HCl) tác dụng với hỗn hợp chứa NaClO3 và HCl. Phản ứng này tạo ra khí clo, nước và muối NaCl.

NaClO3 + 6HCl → Cl2 + 3H2O + NaCl

  1. Cho khí clo tác dụng với dung dịch NaOH: Khí clo được dẫn vào dung dịch NaOH, trong khi đó dung dịch được khuấy đều để đảm bảo phản ứng xảy ra đầy đủ. Phản ứng giữa khí clo và dung dịch NaOH tạo ra natri hypochlorit (NaOCl), natri clo (NaCl) và nước (H2O).

Cl2 + 2NaOH → NaOCl + NaCl + H2O

  1. Lọc sản phẩm: Sản phẩm sau khi phản ứng được lọc để tách các tạp chất và đảm bảo chất lượng của sản phẩm.

 

1.2. Điều chế từ MnO2 và HCL

Có thể được điều chế nước javel trong phòng thí nghiệm từ MnO2 và HCl bằng cách thực hiện các bước sau:

  1. Chuẩn bị dung dịch HCl: Dung dịch HCl có thể được chuẩn bị từ axit clohidric (HCl) và nước (H2O). Nồng độ thường được sử dụng là 6 M hoặc 12 M.
  2. Thêm MnO2 vào dung dịch HCl: MnO2 (mangan đen) được thêm vào dung dịch HCl và khuấy đều để phản ứng xảy ra.

MnO2 + 4HCl → MnCl2 + 2H2O + Cl2

  1. Tách Cl2 ra khỏi dung dịch: Khí clo được sinh ra từ phản ứng và cần phải được tách ra khỏi dung dịch. Có thể thực hiện bằng cách sử dụng một bình thu gom clo, trong đó khí clo sẽ được hấp thụ và lưu trữ. Đồng thời, cần cẩn thận để tránh tiếp xúc trực tiếp với khí clo, một chất có tính ăn mòn và độc hại.
  2. Tạo nước Javel: Dung dịch natri hydroxide (NaOH) được thêm vào dung dịch MnCl2 và khí clo. Phản ứng giữa NaOH và Cl2 tạo ra natri hypochlorit (NaOCl), một thành phần quan trọng của nước Javel.

Cl2 + 2NaOH → NaOCl + NaCl + H2O

  1. Kiểm tra chất lượng sản phẩm: Sản phẩm sau khi phản ứng cần được kiểm tra để đảm bảo chất lượng và độ mạnh của nước Javel. Nếu cần, có thể điều chỉnh các yếu tố như nồng độ và thể tích của dung dịch NaOH, thể tích của khí clo, thời gian phản ứng để đạt được chất lượng sản phẩm mong muốn.

Điều chế nước Javen từ MnO2 và HCL

Hình ảnh minh họa: Điều chế nước javel từ MnO2 và HCL

 

2. Trong công nghiệp

Khi điều chế Javen trong công nghiệp, các nhà máy sẽ sản xuất Javen với số lượng lớn. Lúc này, Javen được điều chế bằng cách sử dụng máy điện phân muối ăn natri clorua có nồng độ từ 15% – 20% ở buồng điện phân không có màng ngăn. Tạo ra phản ứng:

2NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 + Cl2

Tại buồng điện phân không có màng ngăn sẽ có khí Clo thoát ra và phản ứng với NaOH. Quá trình này sẽ tạo ra hỗn hợp dung dịch nước Javel. Phương trình phản ứng như sau:

Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O

 

Điều chế nước javel trong công nghiệp

Hình ảnh minh họa: Quá trình điều chế nước javel trong công nghiệp

 

Chú ý: Trong quá trình điều chế nước javen, cần lưu ý các biện pháp an toàn như đeo khẩu trang, găng tay và kính bảo vệ để tránh tiếp xúc trực tiếp với khí clo, một chất có tính ăn mòn và độc hại.

 

Điều chế nước javen đề làm gì?

Javel là một chất tẩy rửa, chất khử trùng quen thuộc với nhiều người, xuất hiện phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Nhu cầu sử dụng hóa chất của người tiêu dùng luôn ở mức cao, nên lượng Javel cần sản xuất cũng rất lớn để đáp ứng nhu cầu của người dùng. Javel được điều chế để đảm nhận những vai trò sau:

1. Xử lý nước

Javel là hóa chất xử lý nước rất thông dụng hiện nay. Đối với những nguồn nước bị ô nhiễm, người ta sẽ dùng Javen nồng độ 12-15% để tiến hành xử lý sạch nguồn nước. Khi sử dụng hóa chất này, nguồn nước có độ Clo không vượt quá mức tiêu chuẩn cho phép nên an toàn với người sử dụng.

Nước javel xử lý nước

 

2. Tẩy sạch sàn nhà, vết ố

Muối NaClO là muối của Axit yếu Hipocloro, dễ tác dụng với CO2 trong không khí. Khi xảy ra phản ứng sẽ tạo ra  Axit hipoclorơ có tính oxy hóa mạnh. Chúng sẽ đánh bay mọi vết bẩn cứng đầu, ứ đọng trên sàn nhà. Bạn có thể pha Javel nồng độ từ 12% – 15% với nước, sau đó sử dụng cây lau sàn nhà để lau vết bám bẩn là được.

Nước javen tẩy sạch sàn nhà, vết ố

 

3. Dùng để khử trùng

Không chỉ được sử dụng để xử lý nguồn nước ô nhiễm. Javel còn được dùng để sát khuẩn, khử trùng cho những nguồn nước thông thường. Có thể dùng Javen nồng độ 30% để diệt khuẩn, khử trùng nước trong nhà vệ sinh, hồ bơi,… Nguồn nước sẽ được tiêu diệt mọi vi khuẩn mà vẫn đảm bảo những nồng độ khác ở mức an toàn, không gây độc hại cho sức khỏe người dùng.

Nước javen dùng để khử trùng

 

4. Dùng để làm sạch các vết bẩn

Một trong những công dụng phổ biến khác chính là khả năng làm sạch vết bẩn, vết loang màu trên quần áo, sợi vải. Trang phục của chúng ta mặc hàng ngày, đặc biệt là những đồ màu trắng rất dễ bám những vết bẩn khó giặt, vết ồ vàng,…

NaClO có tính oxy hóa mạnh, có thể phá vỡ các sắc tố màu sắc của các chất. Vì thế, chỉ với một chút dung dịch Javen, bạn có thể tẩy sạch các vết bẩn, giúp quần áo sạch như mới.

Nước javen dùng để làm sạch vết bẩn

 

Nước Javen có độc không?

Tuy là một chất tẩy quen thuộc nhưng các chuyên gia khuyến cáo bạn không nên lạm dụng Javen vì chất này có tính ăn mòn cực cao. Hóa chất này có thể gây nên những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người dùng như:

  • Hóa chất có mùi nồng, có thể xộc lên mũi làm ảnh hưởng không tốt đến đường hô hấp, gây ra hiện tượng khó thở.
  • Gây kích ứng, gây hại nếu làm hóa chất dính vào mắt, da,…
  • Có khả năng gây ung thư, nôn mửa, tiêu chảy nếu lạm dụng.

Bạn nên sử dụng Javen với tần suất sử dụng vừa đủ, không nên quá lạm dụng sản phẩm để bảo vệ sức khỏe của mình. Khi dùng chất tẩy, cần sử dụng thêm các dụng cụ bảo hộ như: Găng tay, quần áo bảo hộ, kính, khẩu trang…để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Nước javen có độc không?

 

Lưu ý khi sử dụng nước Javen

1. Trong sử dụng

Trong quá trình sử dụng Javen, bạn cần quan tâm tới một số lưu ý như sau để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình và những người xung quanh:

  • Mở tất cả cửa các phòng khi dùng Javen tẩy rửa để đảm bảo thoáng khí.
  • Khi sử dung để làm sạch quần áo, bạn nên xả thêm chút nước hoặc sử dụng thêm dung dịch axit nhẹ để tránh làm quần áo bị bào mòn.
  • Không để các vật dụng bằng kim loại tiếp xúc với nước tẩy vì chúng sẽ làm ăn mòn các kim loại này.
  • Tuyệt đối không trộn Javen với các chất khử trùng khác để tránh nguy cơ hình thành khí Clo độc hại gây nguy hiểm cho những người xung quanh.
  • Khi sử dụng Javen mà ngửi thấy có mùi nước Clo nồng nặc tức là nồng độ Clo vượt quá mức cho phép. Không uống trực tiếp mà cần để Clo bay hết hoặc đun sôi để tránh ngộ độc Clo.

Lưu ý khi sử dụng nước javen

 

2. Trong bảo quản

Ngoài những lúc sử dụng hóa chất Javen, bạn cũng cần bảo quản cẩn thận để không làm hỏng sản phẩm cũng như đảm bảo an toàn cho người xung quanh.

  • Đậy nắp kín khi không sử dụng, tránh để khí thoát ra làm mất công dụng sản phẩm.
  • Gắn các nhãn dán để có thể phân biệt dung dịch, tránh sử dụng nhầm với dung dịch khác.
  • Để xa tầm tay trẻ em, nên bảo quản ở những vị trí riêng biệt.
  • Không bảo quản chung Javen với các lại axit khác. Trong trường hợp các chất này bay ra ngoài, rất dễ có phản ứng với nhau gây ra các phản ứng hóa học.

Lưu ý khi bảo quản nước javen

 

Hafuco vừa giải đáp thắc mắc công thức nước javen là gì? Cách điều chế nước javel công nghiệp và trong phòng thí nghiệm. Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi đã cung cấp cho bạn các thông tin hữu ích để sử dụng sản phẩm an toàn nhất.

 




Bài xem nhiều